Tổng quan về Đá Quý tại Việt Nam (Gemstones in Vietnam)

Nghiên cứu về địa chất của Việt Nam đã chỉ ra tiềm năng đá quý ở Việt Nam rất cao và đã tìm thấy trong thập kỷ qua rất nhiều mỏ đá quý, đặc biệt là ruby và sapphire.Ở miền Bắc Việt Nam, mận ngọc được tìm thấy ở Lục Yên, Yên Bái và Quỳ Châu. Các khu vực trong các mỏ nguyên sinh chứa đá biến chất và trong các chất định vị.

Bản đồ địa chất khu vực Yên Bái với vị trí các mỏ ruby ​​và saphia,

Nghiên cứu về địa chất của Việt Nam đã chỉ ra tiềm năng đá quý ở Việt Nam rất cao và đã tìm thấy trong thập kỷ qua rất nhiều mỏ đá quý, đặc biệt là ruby và sapphire.Ở miền Bắc Việt Nam, mận ngọc được tìm thấy ở Lục Yên, Yên Bái và Quỳ Châu. Các khu vựctrong các mỏ nguyên sinh chứa đá biến chất và trong các chất định vị. Ở tầng địa chất bậc trung, ruby và sapphire được kết hợp với đá quý spinel và ngọc hồng lựu. Ở phía NamViệt Nam, ngọc bích có liên quan đến bazan kiềm, với ngọc bích màu xanh lam là có lợi ích kinh tế. Viên ngọc bích được phục hồi bằng đá quý zircons và peridots trong lớp đệm. Aquamarine, beryl,topaz, tinh thể thạch anh (thạch anh tím, citrine, morion), tektite, fluorit, opal, chalcedony,jadeite, nephrite và amazonite là những loại đá quý khác được khai thác ở Việt Nam. Ruby,ngọc bích và ngọc trai cung cấp các trao đổi thương mại quan trọng trong lĩnh vực đá quý, thị trường Việt Nam và các nước khác.

Giới thiệu

Vào cuối những năm 1980, các báo cáo xuất hiện từ Việt Nam về một khám phá quan trọng về chất lượng cao hồng ngọc ở miền bắc đất nước, từ địa chất ở Lục Yên và Yên Bái. Ruby xuất hiện trong trầm tích keo và phù sa, và là nguồn chính của rubyđược nghi ngờ là đá cẩm thạch và pegmatit. Khoáng sản sa thạch của ruby đã được khai thác bởi ngườinông dân trong các hoạt động nông nghiệp thông thường. Theo dõi việc phát hiện ra ruby ở Lục Yênnăm 1987, một số loại đá quý khác được tìm thấy ở Thường Xuân (aquamarine vàtopaz), Cô Phương (jadeite, nephrite), Thạch Khoán (beryl, thạch anh), Quỳ Châu (ruby)và ở các tỉnh Đắk Lắk và Bình Thuận (sapphire). Sau những khám phá này, khai thác đá quý thực sự bắt đầu vào năm 1988 với sự thành lập của Vinagemco dochính phủ — một công ty thuộc sở hữu nhà nước để điều tra, khai thác, chế biến vàkinh doanh đá quý tại Việt Nam (Hình 1). Mục đích của bài báo này là nhận định tổng quan về các loại đá quý xuất hiện ở Việt Nam với sự cống hiến đặc biệt cho ruby và đá sapphire.

Hình 1. Bản đồ Việt Nam thể hiện vị trí xuất hiện đá quý.

Phân phối đá quý

Địa chất chứa ruby ​​và sapphire

Ở miền bắc Việt Nam

Huyện khai thác: Yên Bái

Sự xuất hiện của corundum chính ở Yên Bái (Hình 2) xảy ra ở vùng cao gneisses  biến chất của dãy Núi Đáy Con Voi (Phạm Văn 1996, 2003),kéo dài về phía đông nam từ Ailao Shan ở Vân Nam (Trung Quốc). Phạm vi này bị giới hạn bởi các đứt gãy trượt tạo thành sự gián đoạn địa chất lớn trong Kainozoi ở phía Đông Châu Á được gọi là đới trượt Ailao Shan-sông Hồng (Phan Trọng và cộng sự 1998, 1999,Leloup và cộng sự. 2001). Dãy Núi Đáy Con Voi được cấu tạo bởi các biến chất bậc cao đá có gneisses sillimanite-biotit-garnet, đá phiến mica với sự xen kẽ cục bộ củacác viên bi và các chất lưỡng cư.

Hình 2. Bản đồ địa chất khu vực Yên Bái với vị trí các mỏ ruby ​​và saphia,

Corundum xảy ra như:

• Ngọc bích màu xám đến xanh lam trong đá phiến mica granat-sillimanite và đá gneisses có chứagranitoidic leucosome và leucocrate (Trúc Lâu gneisses và Khe Nhạn meta-pegmatit);

• Trong các chất lưỡng cư được chuyển đổi do tác dụng của quá trình metasomism trong đá phiến biotit với một sốcác lớp chứa ngọc bích màu xám đến sẫm cỡ cm (phía bắc mỏ Tân Hương, km 15 đã xuất hiện)

• Những viên hồng ngọc trong những khối đá cẩm thạch lớn xen kẽ với đá gneiss, đá phiến mica và amphibolit
  (Tân Hương khoan rút lõi). Những viên bi này đại diện cho các đá vôi trước đó được mọc xen kẽ với
  đá bùn, bị cắt và biến chất trong quá trình hoạt động kiến ​​tạo cùng đới trượt sông Hồng.

Các mỏ đá quý được khai thác dọc theo vùng cắt như ở Tân Hương và Trúc Lâu (Hình 2). Tại Tân Hương, ruby được nông dân địa phương tìm thấy và khai thác vào năm 1994.Năm 1996, vùng địa chất này do Công ty Vàng bạc Đá quý Việt Nam quản lý và khai thác Tổng công ty (Hình 3).

Từ năm 1994 đến năm 1996, hàng trăm kg hồng ngọc và hồng ngọc sao đã bị khai thác bất hợp pháp và bán cho các đại lý nước ngoài. Khu vực này bao gồm đá gneiss biến chất, đá phiến thạch anh micaceous, đá cẩm thạch và amphibolit ở Núi Voi phức tạp đã bị xâm nhập bởi các đê granit, syenit và pegmatit. Ruby và Spinel đã được tìm thấy trong đá magma ở dạng hạt nhỏ cũng như trong viên bi (Nguyễn Kinh Quốc và cộng sự 1995).

Trong bộ định vị, các hạt ruby bị ăn mòn những tinh thể có hình lăng trụ, dài từ 1,0 đến 19 mm và có nhiều màu từ đỏ đến đỏ tía và đỏ tía. Khoáng chất đá quý liên quan chính có màu đỏ vàSpinels hình bát diện và viên ngọc bích giống màu xanh trapiche. Vào tháng 4 năm 1997, hai tinh thể ruby 2,58 kg (Hình 4) và 1,96 kg (ruby sao), chất lượng rất cao, đã được tìm thấy và tuyên bố là kho báu Nhà nước.

Hình 3. Khai thác ruby ​​ở mỏ Tân Hương.

Băng hà Trúc Lâu bao gồm lớp trầm tích dày 10 m phủ trên nền đá. Những viên hồng ngọc và ngọc bích xanh được chứa trong một lớp sỏi dày 5 m phủ lên bởi 3,5 m trầm tích Đệ tứ và 1-1,5 m đất. Năm 2002, có đến hai tảng đá (1-2 kg) mỗi tháng làm bằng sapphire hồng  và ruby ​​sao đã được thu hồi từbăng hà này.
 
Trong sa khoáng Tân Đông (Hình 2), các tập hợp của saphia-margarit-plagiocla xanh lamlà phần còn lại của pegmatit metasomatised.

Huyện khai thác Lục Yên

Trầm tích ruby và saphia ở Lục Yên (Hình 2) nằm ở mức trung bình đến cao, nhiệt độ các đơn vị đá cẩm thạch kết tinh lại của tuổi Cambri thượng-nguyên sinh hạ trong phía đông của đới trượt sông Hồng thuộc đới kiến tạo Lò Gấm (Hoàng Quang et al. 1999, Garnier, 2003, Pham Van 2003).

Hình 4. Viên ruby ​​mang tên Ngôi sao của Việt Nam nặng 2,58 kg được tìm thấy ở Tân Hương

Ruby sơ cấp xảy ra như sau:

• Các tinh thể phân tán trong các viên bi với phlogopit, dravite, margarit, pyrit, rutil,Spinel, edenit và graphit
  (Bãi Đá Lạn, An Phú, Minh Tiến, Nước Ngọt, Lục Yên và Mỏ Khoan Thông);

• Các mạch nhỏ liên kết với canxit, dravite, pyrit, margarit và phlogopite ( Mỏ An Phú);

• Các khe nứt với graphit, pyrit, phlogopit và margarit (mỏ Bãi Đá Lân); Minh Tiến (Hình 5).

Hình 5. Các mảnh phlogopite (nâu) liên kết với một tinh thể ruby ​​dài 1,5 cm của vùng Minh Tiến.

Trầm tích thứ cấp bao gồm tập trung sỏi trong các túi karst và trong các quạt phù sa ở các thung lũng Lục Yên (Kane et al .. 1991). Các thung lũng chứa đá quý thường hẹp, các áp thấp nhỏ có diện tích từ 0,5 đến 0,7 km2,  nhưng phổ biến nhất là 2-3 km2.

Các quả dừa có màu hồng, tím đến đỏ (Hình 6), và ngọc bích màu xanh lam và không màu cùng tồn tại với hồng ngọc cũng như với ngọc bích và ngọc bích màu xám đến nâu và hai kim tự tháp hồng ngọc. Các khoáng chất đá quý liên kết bao gồm Spinel đỏ, hồng và xanh nhạt, chất lượng đá quý tourmaline và ngọc hồng lựu nhiều màu. Sự đa dạng tuyệt vời và chất lượng cao của đá quý vật liệu tận thu trong các chất tạo nên chợ đá quý ở trung tâm Lục Yênthị trấn mở cửa hàng ngày cho các đại lý kể từ năm 1987 (Hình 7).

Hình 6. Hồng ngọc và ngọc bích, chất lượng đá quý từ trầm tích Lục Yên.

Sự xuất hiện của sapphire Ba Bể

Nó nằm ở tỉnh Bắc Kạn, cách Hà Nội 320 km về phía bắc (Hình 2). Nó được đặt tại vùng lân cận của đá granit Núi Chúa và gabro-monzonite Hoàng Trĩ.  Sapphire không màu đến xanh lam nhạt được tìm thấy trong một pegmatit, bao gồm thạch anh, K-fenspat và muscovite, xâm nhập vào đá phiến và đá cẩm thạch.

Tất cả các viên ngọc bích đều mờ đục và không thể dùng để cắt.

Hình 7. Chợ đá quý Lục Yên.

Huyện khai thác Qùy Châu

Khu vực này nằm cách đới trượt sông Hồng 200 km về phía nam, được hình thành bởi sông Bù Khang (Hình 1).

Nó bao gồm một dạng phản rộng lớn của trầm tích Paleozoi và Mesozoivà đá trầm tích meta bao phủ một lõi của micaschists, granitoid, paragneissesvà orthogneisses (Nguyễn Kinh Quốc và cộng sự 1995; Jolivet và cộng sự 1999). Đông bắc phần vòm bị giới hạn bởi đới trượt Kainozoi mở rộng chủ yếu ở Quỳ Châu.Đây là nơi có lắng đọng corundum.

Hình 8. Đá ruby thô từ mỏ Quỳ Châu.

Hồng ngọc và ngọc bích được khai thác từ năm 1987 từ các mỏ sa khoáng ở Doi Ty,Đồi San, Mồ Côi, Quỳ Hợp (Phạm Văn, 2003). Corundum chủ yếu xảy ra trong Khu vực Quỳ Châu như:

• Ruby ​​rất hiếm và không có giá trị kinh tế phổ biến trong các viên bi kết hợp với pyrit và than chì;

• Tại khu vực Đồi San và Đồi Tỷ, granitic, sự xâm nhập dẫn đến việc tiêm pegmatit và hình thành canxi-skarns giàu magiê trong các viên bi xung quanh, amphibolit, gneiss vàmáy vi âm. Hồng ngọc không được quan sát thấy trong da cũng như trong pegmatit.

• Các nguồn gốc di truyền của viên ruby này vẫn chưa rõ ràng kể từ khi đồng vị oxy và chất lỏng. Các nghiên cứu về sự bao hàm trên những viên hồng ngọc này cho thấy chúng có chữ ký đồng vị của chúng làbiến chất và tương tự như được tìm thấy đối với trầm tích đá cẩm thạch chứa ruby điển hình ởmiền Bắc Việt Nam (Garnier, 2003; Giuliani và cộng sự, 2003a, b). Chất liệu đá quý bao gồm: ruby, với số lượng nhỏ hơn từ sapphire từ xanh lam đến tím và cam. Ruby có xu hướngmàu đỏ hơi tía ở vị trí màu sắc; tinh thể của chúng thường nằm trong lăng kính lục giác và hình dạng thùng (Hình 8).

Ở miền nam việt nam

Các mỏ sapphire ở miền nam Việt Nam bao gồm các chất định vị được hình thành do sự xói mòn của các dòng chảy kiềm-baz (Smith và cộng sự 1995). Các viên ngọc bích hiện nay thường có hình lăng trụ và hình chóp. Kích thước của những tinh thể dài tới 2-7 mm, nhưng ở Đắk Nông, Ngọc Khu vực Yêu và Đá Bàn đường kính đôi khi đạt tới 30 - 40 mm. Màu của chúng là thường là xanh lam đậm, đôi khi xanh lục, xanh da trời và hiếm khi có màu vàng mật ong (ngoại trừ trong the Tien Co area in Binh Thuan Province).

• Một số huyện khai thác đã được khai thác từ năm 1985 đến nay. Bao gồm các:

Khu vực Đắk Nông (tỉnh Đắk Lắk)

Ở đây, ngọc bích được tìm thấy trong đất còn sót lại phong hóa nằm trên dòng chảy và cũng ở các quạt sông suối (Trần Xuân Toàn và ctv. 1995). Nói chung, phù sacorundum tương ứng với xenocrysts tìm thấy tại chỗ trong đá bazan (Hoàng Nguyên & amp; Hoa1998). Màu sắc của ngọc bích trải dài từ xanh lam đậm, đến xanh lam, xanh lục đếnxmàu vàng. Các tinh thể xảy ra dưới dạng các mảnh vỡ, nhưng có hình lăng trụ và hai hình chóp, hình dạng và kích thước dài đến 1,5 cm và rộng 0,2-0,4 cm.

Khu Ma Lâm, Đá Bàn (Bình Thuận)

Các viên ngọc bích của những khu vực này thể hiện thói quen hình thùng. Các loại đá từ xanh lam đậm đến xanh lam rất đậm. Đồng phù sa đôi khi cho thấy giống như thủy tinh, lề cho thấy sự ăn mòn ở nhiệt độ cao — bằng chứng gián tiếp về magma. Ở khu vực Đá Bàn đôi khi tìm thấy siêu thạch ngọc lam sẫm màutrong kiềm-bazan.

Lần xuất hiện kim cương

Mặc dù kim cương chưa được phát hiện trong nước, nhưng các cuộc điều tra địa chất ởphần Tây Bắc của Việt Nam và Tây Nguyên (Hình 1) cung cấpcác khu vực hứa hẹn cho việc khám phá kim cương sơ cấp. Gần đây, sự xuất hiện của đèn(chất kiềm đèn) đã được báo cáo ở tỉnh Lai Châu ở phía tây bắccủa Việt Nam. Ở Tây Nguyên (tỉnh Kon Tum), người ta phát hiện thấy kimberlite vàđá được tạo thành từ olivin, phlogopite, garnet, pyrope và perovskite. Vào năm 2000,các hạt kim cương nhỏ (đường kính nhỏ hơn 2 mm) đã được thu hồi từ các miếng đệmở Tây Nguyên (Phạm Bình, 2000). Các nghiên cứu và điều tra chi tiết hơn vẫn đangcần thiết để chứng minh sự xuất hiện của kim cương ở Việt Nam.

Số lần xuất hiện của ngọc lục bảo

Cho đến nay, ngọc lục bảo và chrysoberyl vẫn chưa được phát hiện ở Việt Nam, nhưngcấu trúc địa chất ở Ba Bể (tỉnh Bắc Kạn) và Mỏ Ngọt (VinhTỉnh Phú) đại diện cho các khu vực tiềm năng cho emerald và chrysoberyl (Nguyễn KinhQuốc, 1995).

Hình 9. Aquamarine thô từ mỏ Thạch Khoán.

Sự xuất hiện của Beryl (var. Aquamarine) và topaz

Xuân Lê (tỉnh Thanh Hóa)

Phát hiện đầu tiên về aquamarine và topaz ở khu vực Xuân Lệ được thực hiện vào năm 1985 bởi mộtnhà địa chất hiện trường. Aquamarine được tổ chức trong một đàn pegmatit, hàng trăm métdài và dày 0,4-5,0 m, chứa thạch anh, K-fenspat, plagiocla, muscovit,biotit và các khoáng chất phụ như tourmaline đen, topaz không màu và zircon. Cácpegmatit có liên quan đến sự xâm nhập của đá granit syeno và granit biotit. Aquamarine chất lượng đá quý cao có hình lăng trụ lục giác, màu xanh nước biển, trong suốtvà với kích thước của các tinh thể dài từ 5 đến 20 cm, đường kính từ 1 đến 6 cm. Đó là được nông dân địa phương khai thác trong trầm tích phù sa.

• Topaz ở Xuân Lệ thuộc nhóm pegmatit có trữ lượng tiềm năng khoảng 41,53 tấn(Nguyễn Kinh Quốc 1995). Topaz được khai thác, chủ yếu ở dạng giả dược, cho năng suất caovật liệu chất lượng đá quý thích hợp cho đồ trang sức. Các tinh thể topaz thường bị phá vỡ bởivận chuyển phù sa, nhưng chúng có màu sắc không màu hoặc hơi vàng và độ trong cao.Các khoáng chất phụ là beryl, tourmaline, fluorit, thạch anh (kể cả thạch anh hun khói) và Ngọc Hồng lựu.

• Sau năm 1985, đá topaz xuất hiện nhiều ở Bảo Lộc và Tú Lệ, các khu vực thuộc tỉnh Lâm Đồng và Yên Bái.

Thạch Khoán (tỉnh Vĩnh Phúc)
 
Đá quý chất lượng tốt được khai thác ở Thạch Khoán. Các tinh thể trong suốt đến trong mờ, đường kính 3-4 cm, đôi khi dài 10-30 cm và có màu xanh da trời (Hình 9). Năm 1999, một tinh thể beryl nặng 75 kg, được trưng bày trongBảo tàng Địa chất Việt Nam. Khoáng chất phụ kiện là thạch anh, tourmaline đen,fenspat, granat và kyanite.

Hình 10. Tourmaline thô từ trầm tích Lục Yên.

Tourmaline

Pegmatit chứa tourmaline đã được báo cáo ở vùng Lục Yên (Nguyễn KinhQuốc 1995), nhưng đến nay các tourmalines chất lượng đá quý vẫn chưa được tìm thấy tại chỗ. Chúng xảy ra trong sỏi phù sa liên kết với đá quý-corundum hoặc trong lớp vỏ phong hóa. Cáctinh thể có hình lăng trụ vân với mặt cắt ngang hình tam giác tròn và rất đa dạngchấm dứt. Tourmaline Lục Yên có nhiều màu sắc khác nhau từ xanh lá cây, nâu,từ đen sang vàng (Hình 10). Tinh thể nhiều màu, thường bao gồm hồng, tím xen kẽvà màu vàng lục. Phân vùng màu cũng thường được quan sát từ trung tâm đếnngoại vi của các tinh thể, với sự kết hợp của màu hồng, tím và xanh lá cây đậm là màu sắc phổ biến.

Spinel

Spinels đá quý được phát hiện ở Tân Hương, Lục Yên và Quỳ Châu là nguyên sinh và mỏ ruby và sapphire thứ cấp. Ở huyện Lục Yên và Tân Hương của tôi, tinh thể spinel được tìm thấy trong các viên bi dolomitic cùng với canxit-phlogopite-humite có nguồn gốc biến chất-metasomatic. Các tinh thể có kích thước khác nhau từ 1 x 1 cm đến 3x 3 cm. Chúng có dạng bát diện và màu từ đỏ đến nâu đỏ. Tinh thể của Spinel được phục hồi từ các bộ định vị là trong suốt và được sử dụng để cắt đá quý, trong khi lớn hơncác tinh thể trong đá chủ của chúng thường từ mờ đến mờ đục và chỉ được sử dụng làm vật thu gom mẫu vật.

Zircon

Zircon và ngọc bích bazan thường được tìm thấy cùng nhau ở các địa điểm từ Kon Tum, Tỉnh DakLăk, Gia Lai, Lâm Đồng, Bình Thuận. Màu sắc của chúng từ không màu đến vàng, cam, nâu cam, nâu đến nâu đỏ. Các tinh thể kết hợp của hình chóp hai đáy và hình lăng trụ tứ giác. Tinh thể thường bị ăn mòn.

Hình 11. Cắt peridot từ Tây Nguyên của Việt Nam có kích thước từ2,35 đến 8,42 ct.

Peridot

Peridot được tìm thấy chủ yếu ở vùng bazan Hàm Rồng và Biển Hồ thuộc Gia Lai tỉnh (Hình 1). Peridots được thu thập từ các xenoliths lherzolite trong đá bazan chảy. Đá quý peridot có màu xanh ô liu đến xanh lục vàng (Hình 11) với các tinh thể vươn lên đến 2 x 4 x 4 cm. Tuy nhiên, hầu hết peridot xuất hiện trong các loại ngũ cốc nhỏ, trung bình 0,6 đến 1,5 đường kính cm. Ngày nay, peridot được người dân địa phương khai thác ở các bãi sỏi sông và suối cư dân. Ở một số nơi, các lớp chứa peridot có thể đạt được bằng cách đào thủ công 5m- hố sâu.

Tektites

Tektites đã được tìm thấy ở nhiều nơi, từ miền Bắc đến miền Nam của Việt Nam.Về cơ bản, chúng được thu hồi từ các vùng cao của tỉnh Tây Nguyên (Kon Tum và Lâm Đồng) và đảo Phú Quốc. Một số lần xuất hiện nằm gần biên giới giữa Việt Nam và Lào. Hầu hết tất cả các tektites đều được cắt thành cabochon, hoặc chạm khắc.

Ngọc trai

Ngày nay, ngọc trai được nuôi cấy chủ yếu ở Cát Bà, Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), NhaTrang (tỉnh Khánh Hòa), Côn Đảo (tỉnh Vũng Tàu) và Phú Quốc (Kiên Giang) (Hình 1). Các trang trại ngọc trai đã được phát triển với việc đào tạo vàsự giám sát của các chuyên gia Nhật Bản. Ngày nay, các trang trại chỉ hoạt động với người Việt Nam là kỹ thuật viên. Bốn trang trại, Nằm ở Cát Bà và Hạ Long, thuộc Công ty Cổ phần Đá quý và Vàng Hà Nội. Hai trang trại ở Nha Trang và khoảng sáu trang trại ở Phú Quốclà công ty cổ phần với đối tác Nhật Bản. Thu hoạch thử nghiệm đã tạo ra ngọc traivới xà cừ dày hơn và có độ bóng tốt hơn loại hiện có ở cả Nhật Bản và akoyas của Trung Quốc. Từ năm 2001, akoyas Việt Nam sẽ được nuôi từ giống lai dự trữ, với sản lượng dự kiến là 1000 kan (1 kan = 3,745 kg) vào năm 2008.Akoyas Việt Nam (Hình 12) có kích thước từ 2 đến 8 mm, và được sản xuất trong tự nhiênmàu vàng do chất lượng nước tốt và môi trường được bảo vệ, trong đó

Ngọc trai được nuôi cấy là Ngọc trai Biển Đen hiện đang được nuôi cấy tại Phúc Quốc. Những kích thước khác nhau từ 4 đến 8 mm. Ở Việt Nam, 80% ngọc trai nuôi cấy hàng năm sản xuất được xuất khẩu, 20% còn lại dành cho thị trường nội địa.

Hình 12. Lấy hàu ra khỏi lồng và chuẩn bị cho hoạt động chèn hạt, nhân tại Vịnh Hạ Long, miền Bắc Việt Nam.

Đá quý khác

Thạch anh là một trong những loại khoáng vật phong phú và phân bố rộng rãi ở Việt Nam.Các loại bao gồm tinh thể đá, thạch anh tím và thạch anh hồng. Tinh thể đá và khói thạch anh có trong pegmatit ở Xuân Lễ (Thanh Hóa), Kỳ Sơn (Nghệ An), Thạch Khoán (Vĩnh Phú). Thạch anh tím với màu tím hấp dẫn và độ trong suốt cao được tìm thấy ở Đơn Dương (tỉnh Lạng Sơn) và Chư Bộc (tỉnh Gia Lai). Thạch anh hồng được tìm thấy ở Đà Nẵng, morion ở Lộc Tấn (Lâm Đồng).

• Jadeite và nephrite được tìm thấy ở Cổ Phương (tỉnh Sơn La). Nó có một màu xanh lụcvà chỉ được sử dụng để chạm khắc các sản phẩm mỹ nghệ. Mã não đã được tìm thấy ở LộcNinh (tỉnh Tây Ninh) và được dùng làm dây chuyền. Fluorit được phân phối rộng rãi ở Đông Pao (tỉnh Lai Châu) và Xuân Lãnh (tỉnh Phú Yên) amazonit màu xanh lục làtìm thấy trong pegmatit syenit ở An Phú (huyện Lục Yên) và ở Thạch Khoán (tỉnh Vĩnh Phúc). Tuy nhiên, amazonit chỉ xuất hiện ở dạng tinh thể mờ đục chỉ được sử dụng để chạm khắc.

Phần kết luận

Cho đến nay, các nguồn kinh tế chính và sự xuất hiện của đá quý ở Việt Nam làruby, sapphire, aquamarine và topaz. Những loại đá quý này được phân phối trong các các tỉnh phát sinh kim loại ở miền Bắc Việt Nam như ruby trong các viên bi từ Núi ĐáyĐai biến chất Con Voi-Đới đứt gãy sông Hồng, topaz và aquamarine từpegmatit liên quan đến magma axit ở các tỉnh Thanh Hóa và Vĩnh Phúc. Trongmiền nam Việt Nam, các mỏ tiềm năng kinh tế của sapphire xanh, zircon và peridot là có mặt trong tỉnh đá lửa bazan Kainozoi. Trong những khu vực này, đá quý mới bổ sungđã được tìm thấy, nhưng thăm dò chi tiết vẫn chưa được thực hiện.Sự lắng đọng của các khoáng chất khác như spinel, tourmaline, tinh thể thạch anh phân bố rất rộng rãi trong nước và có vai trò quan trọng đối với ngành đá quý Việt Nam.Những phát hiện mới về đá quý xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau của Việt Nam cho thấy rằng việc thăm dò trong tương lai sẽ tiết lộ thêm các khoản tiền gửi có ý nghĩa kinh tế.

Sự nhìn nhận

Nhóm tác giả xin gửi lời cảm ơn đến nhiều đồng nghiệp Vàng bạc Đá quý Việt Nam
Tổng công ty cho thông tin của họ về tiền gửi đá quý. Anh Hoàng Quang Vinh và Bùi Đức
Toàn từ Viện Địa chất rất cảm ơn vì đã điều tra thực địa.

Nghiên cứu:

1 Trung tâm Nghiên cứu và Định danh Đá quý và Vàng, Hà Nội, Việt Nam

2 IRD và CRPG / CNRS, BP 20, 54501 Vandœuvre, Pháp

3 CRPG / CNRS, UPR 2300, BP 20, 54501 Vandœuvre, Pháp

Pham Van Long 1, Gaston Giuliani 2, Virginie Garnier 3, Daniel Ohnenstetter 3

Nguồn tham khảo

• Garnier, V. (2003) Les gisements de rubis associés aux marbres de l'Asie Centrale et du Sud-est: genèse et caractérisation isotopique. Thèse de Doctorat INPL, Nancy, 371 p.

• Giuliani, G., Dubessy, J., Banks, D., Hoáng Quang, V., Lhomme, T., Pironon, J., Garnier, V., Phan Trong, T., Pham Van, L., Ohnenstetter, D., and Schwarz, D. (2003a) CO2-H2S-COS-S8-AlO(OH)-bearing fluid inclusions in ruby from marble-hosted deposits in Luc Yen area, North Vietnam. Chem. Geol., 194, pp 167-185

• Giuliani, G., Hoáng Quang, V., Lhomme, T., Dubessy, J., Banks, D., Fallick, A. E., Garnier, V., Ohnenstetter, D., Phan Trong, T., and Pham Van, L.(2003b) CO2-H2S-COS-S8-AlO(OH)-bearing fluid inclusions in ruby from marble-hosted deposits in Luc Yen and Quy Chau, North Vietnam., Abstract GAC-MAC-SEG Joint Annual Meeting, Vancouver, Canada, May 25-28, pp 317.

• Hoang Nguyen and Flower M., 1998. Petrogenesis of Cenozoic basalts from Vietnam: implications for origins of a diffuse igneous province. Journal of Petrology, 39(3), 369-395.

• Hoàng Quang, V., Giuliani, G., Phan Trong, T., Coget, P., France-Lanord, Ch., and Pham Van, L. (1999) Origin of ruby formation in Yên Bai Province. J. Geol., Series B 13-14, 118-123.

• Jolivet L., Maluski H., Beyssac O., Goffé B., Lepvrier C., Phan Truong T., and Nguyen Van V. (1999), "Oligocene-Miocene Bu Khang extensional gneiss dome in Vietnam: Geodynamic implications", Geology, 27(1), 67-70.

• Kane, R.E., McClure, S.F., Kammerling R.C., Khoa, N.D., Mora, C., Repetto, S., Khai, N.D., and Koivula, J. (1991) Rubies and fancy sapphires from Vietnam. Gems & Gemology 27, 136-155.

• Leloup, P.H., Arnaud, N., Lacassin R., Kienast, J.R., Harrison, T.M., Phan Trong, T., Replumaz, A., and Tapponnier, P. (2001) New constraints on the structure, thermochronology, and timing of the Ailao Shan-Red River shear zone, SE Asia. J. Geophy. Res. 106, (B4), 6683-6732.

• Pham Binh (2000). Investigation of diamond occurrences in Tay Nguyen highland, Department of Geology and Minerals of Vietnam, 265p.

• Pham Van Long (1996) Preliminary results of the study on the genesis and the forming condition of corundum at Luc Yen mine. Journal of Geology, A/237. Hanoi, pp. 71-74.

• Pham Van Long (003) Gemological characteristics and origin of ruby and sapphire in Luc Yen and Quy Chau area. Ph.D. thesis, University of Science, Hanoi, 175p.

• Nguyen Kinh Quoc, Ho Huu Hieu, Pham Trung Luong, and Nguyen Dai Trung (1995) Gemstones potential of Vietnam. Proceedings of the National Conference on Geology of Vietnam, Hanoi, October 4-10, pp. 143-152.

• Smith, C.P., Kammerling, R. C., Keller, A.S., Peretti, A., Scarratt, K.V., Khoa, N. D., and Repetto, S. (1995) Sapphire from Southern Vietnam. Gems & Gemology, 31, 168-185.

• Tran Xuan Toan and Nguyen Huu Ty (1995). Geology and gemstones resources in South Vietnam. Proceedings of the National Conference on Geology of Vietnam, Hanoi, October 4-10, pp. 153-160.

• Phan Trong, T., Leloup, P.H., Arnaud, N., and Lacassin, N. (1998) Formation of ruby in the Red river metamorphic zone. Proceedings of the National Centre for Natural Sciences and Technology 10/1, pp. 143-148.

• Phan Trong, T., Leloup, P.H., Giuliani, G., Hoàng Quang, V., Lacassin, R., and Pham Van, L. (1999) Geodynamic role in the formation of ruby in the Red River shear zone and surrounding area. J. Geol., series B 13-14, pp. 144-146.

Trúc Minh (hiephoidaquy.vn)